Cmentarz prawosławny w Kosmowie
50°43′41″N 24°01′01″E/50,728056 24,016944 Widok ogólny. Nagrobki prawosławne z II poł. XIX w. i pocz. XX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,24 ha |
| Liczba grobów |
ok. 30 |
| Liczba kwater cmentarnych |
podział nieczytelny |
| Data ostatniego pochówku |
ok. 1944 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Hrubieszów  | |
| 50°43′41″N 24°01′01″E/50,728056 24,016944
| |
Cmentarz prawosławny w Kosmowie – nekropolia w Kosmowie, nad Bugiem, prawdopodobnie należąca początkowo do parafii unickiej, następnie prawosławnej.
Historia i opis
[edytuj | edytuj kod]Czas powstania cmentarza nie jest znany. Prawdopodobnie został on wytyczony w I połowie XIX w. na potrzeby unickiej cerkwi w Kosmowie. Najstarszy zachowany na terenie nekropolii nagrobek również pochodzi z czasów unickich, datowany jest na r. 1868[1]. W 1875, gdy zlikwidowana została unicka diecezja chełmska, cmentarz w Kosmowie stał się nekropolią prawosławną i był w takim charakterze użytkowany do końca II wojny światowej (cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Kosmowie została zniszczona jeszcze wcześniej, podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938). W kolejnych latach, po wywiezieniu ludności ukraińskiej wyznania prawosławnego z ziemi hrubieszowskiej, popadł w ruinę[1]. Na początku XXI w. został odnowiony przez wolontariuszy z Towarzystwa dla Natury i Człowieka[2].
Na początku lat 90. XX wieku na cmentarzu istniało około trzydziestu kamiennych i żeliwnych nagrobków sprzed II wojny światowej; każdy był uszkodzony. Większość nagrobków ma formę krzyży prawosławnych lub łacińskich na postumentach z cerkiewnosłowiańskimi inskrypcjami, zdobionych wielostopniowymi gzymsami i tympanonami. Przetrwało również kilka krzyży drewnianych, a także zniszczony grobowiec w formie kopca[1].
-
Grupa nagrobków z II poł. XIX w. Widoczny krzyż łaciński z 1868 – najstarszy nagrobek na cmentarzu -
Nagrobek prawosławny z II poł. XIX w. -
Zniszczony fragment nagrobka z ludowym krucyfiksem
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c D. Kawałko, Cmentarze..., ss. 74–75.
- ↑ Ratują nagrobki na cmentarzach przy granicy z Ukrainą [online], DziennikWschodni.pl [dostęp 2016-04-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.